Анал таhаарыы

"Баайа5а уустара" быыстапка - Иккис кун

30.03.2004. Дьокуускай. Кэпсиир биhиги анал корреспонденкабыт Анна Андросова:

Бу кун хара сарсыардаттан "Арчы дьиэтигэр" киhи бе5е муhунна. Ким коро, ким атыылаhа. Атыы-тутуу балайда барда. Дьон ордук саха быhахтарын, иhиттэри, хомустары сэнээрэн ыллылар. Этиллибитин курдук оноhуктар 3 сааланан турдулар.

* * *

Маннайгы саала5а биhиги худуоhунньуктарбыт Вячеслав Яроев, Иван Винокуров, Сарыал Билюкин улэлэрэ бааллар. Олортон бэйэтин билиhиннэрэр Яроев Вячеслав Васильевич:

- Мин уруhуйунан оскуола эрдэхтэн дьарыктанабын. О5о музыкальнай оскуолатыгар художественнай кылааhыгар Анна Васильевна Мандарова5а уерэммитим. Оскуола кэнниттэн Дьокуускайдаа5ы художественнай училище5а киирбитим. Онтон уерэхпин урдэтэн Красноярскайдаа5ы художественнай филиалын бутэрбитим. Бугун манна 13 улэм баар. "Ебугэм сирэ" диэн уруhуйум 2003 сыллаахха Валерьян Васильев аатынан эдэр художниктар премияларын лауреата буолбута. "Полевые цветы" диэн хартыынам Москва5а уонна Хабаровскайга быыстапкаларга кыттыбыта.

* * *

Салгыы иккис саала5а мас, тимир оноhуктар, иистэр, о5олор уруhуйдара кердеруугэ тураллар. Оскуола о5олорун оноhуктарын илдьэ кэлбит 9-с кылаас уерэнээччитин Володя Большаковтыын кэпсэттим:

- Володя, эн хаhаанныттан уhаныынан дьарыктана5ын? Эн бу дьарыкка туох санааттан ылсыбыккыный?

- Мин Гоголев Егор Степанович куруhуогар дьарыктанабын. Уонтан тахса уол уэрэхпит кэнниттэн Егор Степанович мастерскойугар мустан улэлиибит. Салайааччыбыт биhиэхэ оhуор ейдебуллэрин уерэтэр. Маннай оhуору сатыыр буолуохпутугар диэри боростуой маска туhэрэбит. Мин бу куруhуокка бэйэм ба5абынан сылдьабын. Санаам: инникитин дьарыгым туhалаах буолуо5а.

- Эн бу дэйбиир а5албыккын, сырдат эрэ.

- Дэйбиир олус улэлээх. Маннай сулэ5ин, учугэйдик сууйа5ын уонна хатара5ын. Угун онороргор туутун уhунун учуоттуугун.

Мантан сиэттэрэн кердеххе биhиги о5олорбут убайдарын суолун утумнаан эмиэ уус-иис идэлээх дьон буолан тахсыахтарын сеп. Кинилэр уус талаанын сумэтин эттэригэр-хааннарыгар инэрэ сылдьар дьон буоллахтара.

* * *

Биhиэхэ Баайа5а5а таксодермист диэн сэдэх идэлээх киhилээхпит. Кэпсиир Егор Петрович Бурнашев, суоппар:

- Мин чуучала оноруутунан 20-чэ сыл улэлээтим. Аан бастаан куо5ас чуучалатын онорбутум. Онтон сиэттэрэн билиннэ диэри дьарыктанабын. Тириилэрин уксун бэйэм булпуттан ылабын. Бу туртаhы, буучээни улахан булчуттар биэрбиттэрэ. Оноhуута син бириэмэни ылар. Тирии олус арыылаах-сыалаах буолар. Ону куурдан, хатаран ыраастыахха наада. Боробулуоханан каркаhын оноробун. Уонна ол каркааспар сэрэнэн олордобун. Бэйэм 3 уоллаахпын. Олортон улаханым Дениhым интириэhиргиир, миэхэ кемелеhер. Кини быйыл оскуолатын бутэрэн архитектор идэтигэр туттарсар ба5алаах.

* * *

Уhус саала5а биhиги мас уустарбыт улэлэрэ тураллар. Манна бааллар араас учугэй ороннор, олоппостоох остуоллар, туумбалар, хомуоттар. Маны керен киhи "биhиги да дьоммут улахан фабрикалартан, заводтартан уратыта суох миэбэл оноруу идэтин баhылаабыттар" диэн санаа5а кэлэр. Чахов Владимир Юрьевич миэбэл оноруутунан дьарыктаммыта сыл анара буолла. Ол эрээри оноhуктара сиппиттэр. "Дьон олус хото орон, олоппос, дьыбаан сакаастыыллар" диэн кэпсээтэ.

* * *

Киэhэ 7 чаастан кэлбит дьонно, ыалдьыттарга аналлаах итии чэйдээх, арыылаах алаадьылаах мааны остуол тэрилиннэ. Остуолу иилээн-са5алаан бэрт сэргэхтик "Баайа5а" тумсуу салайааччыта Иннокентий Михайлович Андросов ыытта. Кэлбит дьон бары быыстапка туhунан санааларын эттилэр. Быhа тардан, манныгы иhиттибит:

Н.И.Егоров-Байа5ыын: "Манна кэлэн биhиги Барыыспытын бар дьон хайдах курдук убаастыырын керен итэ5эйдибит. Кини уратыта диэн дьонтон тугу да5аны кистээбэккэ барыбытыгар субэлиир-амалыыр... Анардас биир киhи биhиги Баайа5абыт сайдарыгар улахан оруоллаах."

Е.Е.Борисов, Дьокуускай: "Баайа5алар атын нэhилиэктэртэн биир уратылаахтар. Ол - дьиэ тутуута. Ону бар дьон "Баайа5а феномена" диэн ааттыыллар. Маай бырааhынньыктарын кэмигэр 6-7 дьиэни тэнинэн туталлар. Бу эhиги тумсуулээххитин туоhулуур."

М.И.Сидельникова, М.Г.Осипова - Саха Театрын артыыскалара: "А5ыйах сыллаа5ыта Саха Сиригэр Америкаттан Кевин Райс диэн режиссер кэлэн биhиэхэ улэлээбитэ. [Бостон режиссера "Обломов в Нью-Йорке" спектаклы туруорбут. Премьерата Дьокуускайга Саха академическай театрыгар 2002 сыл бэс ыйын 22 кунугэр буолбут - кп]. Биhиги театр аатыттан киниэхэ Мандар онорбут хомуhун бэлэхтээбиппит. Онно Кевин долгуйан ытаабыта."

П.И.Чарин: "Бу эhиги дьарыккыт келуенэттэн келуенэ5э бэриллэн, угэс буолан Баайа5алар ере турар суолгут."

Т.И.Андросова - Баайа5а кинигэ автора: "Бу быыстапка олус элбэх дьон сыратын биэрбит улэлэрэ буолар. Тэрээhин улэ5э кыттыбыт дьоммутугар улахан махталбытын тиэрдэбит. Теhелеех киhи сырытта, се5ен-махтайан барда! Барыыска уhанар дьон бэйэлэрэ да билэллэр: Барыыс мастерскойа куруук киhини сатаан туруору аспат гына толору буолар. Уустар солбуhан тууннэри-кунустэри улэлииллэр. Онон мин биир ба5а санаам: "Уус кыhата" бутэн сотору улэ5э киирэрэ буоллар! Дьэ оччо5о эдэр талааннарбыт уунуе-сайдыа этилэр."

И.В.Покатилова: "Билигин искусство5а хаос кэмэ. Онно уустар оро тахсаллар. Ол барыта бэйэ5ититтэн тутулуктаах. Мин бу быыстапка5а кэлэн эhиэхэ сахалыы тыын, ситим баарын биллим."

И.А.Слепцова - уерэх салаатын улэhиттэрин таhымын урдэтэр институт улэhитэ: "Уерэ5ирии теруетэ культура5а сытар. Мин быйыл сайын Дьокуускай куоракка "Город Мастеров" диэн о5о сайынны лаа5ырын аhыахпын ба5арабын. Онно баhаалыста эhиги - уустар - кэлэн о5олору бэйэ5ит дьарыккытыгар уhуйаргыт буоллар."

Дьэ, ити курдук сана санаалар, сонун идеялар этилиннилэр. Бу барыта олоххо киирэрэ буоллар диэн улахан ба5а санаалаахпыт.





Дойдум | Сонуннар | Форум | Аадырыстар | Кэпсиэм этэ | Фотогалерея | Субэлэр | Ссылкалар | Опрос | Чат | e-mail

Copyright © 2004 Баайа5а сайта, All Rights Reserved

Hosted by uCoz